علی مرادی
متخصص سرویس های مایکروسافت و سخت افزار

منبع تغذیه یا Power Supply چیست؟

منبع تغذیه یا همان Power دستگاهی است که قادر است از یک ورودی با ولتاژ و آمپراژ ثابت، ولتاژ و آمپراژ مختلفی را تولید نماید. همچنین منبع تغذیه مسئول تامین و تنظیم جریان های الکتریکی در رایانه می باشد و بیشترین عامل خرابی در کامپیوترها ناشی از منبع تغذیه می باشد. در کامپیوترهای شخصی، منبع تغذیه یک جعبه فلزی است که در گوشه Case قرار می گیرد.

دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران

منبع تغذیه چیست

در اغلب سیستم ها در صورتیکه در پشت سیستم قرار گرفته باشید، می توان منبع تغذیه را مشاهده کرد. منبع تغذیه را Switching power supplies نیز می گویند. با استفاده از تکنولوژی سوئیچینگ می توان ورودی AC را به ولتاژهای پایین تر DC تبدیل کرد. ولتاژهای 3,3 و 5 و 12 ولتاژهای رایج می باشند.

ولتاژهای 3,3 و پنج ولت عمدتا توسط مدارات دیجیتال استفاده شده و ولتاژ دوازده ولت برای حرکت موتورهائی نظیر درایو دیسک ها و یا خنک کننده ها استفاده می گردد. شاخص اصلی یک منبع تغذیه « وات » است. وات معادل حاصل ضرب ولتاژ (بر حسب ولت) در جریان (بر حسب آمپر) است.منبع تغذیه دارای ولتاژهای گوناگون می باشد مانند:

وب سایت توسینسو

شکل بالا مربوط به کانکتور 24 پین منبع تغذیه می باشد که به مادربورد متصل می شود

  1. ولتاژ ۵+ ولت: این نوع ولتاژ توسط تمام مادربردها، مدارها و وسایل جانبی رایانه مورد استفاده قرار می گیرد و رنگ سیم های آن قرمز می باشد.
  2. ولتاژ ۱۲+ ولت: موتور هارددیسک و وسایل مشابه با آن از این ولتاژ استفاده می کنند. سیم آن نیز معمولاً زرد رنگ است و گاهی اوقات به رنگ قرمز نیز دیده می شود.
  3. ولتاژ دهی ۵- و ۱۲- ولت: این دو ولتاژ در رایانه های قدیمی وجود داشت، اما اکنون در منبع تغذیه ها نصب می شوند. این دو دارای جریانی کمتر از یک آمپر هستند.
  4. ولتاژ ۳,۳+ ولت: پردازنده های جدید از ولتاژ ۳,۳ ولت استفاده می کنند، در صورتی که پردازنده های قدیمی از ولتاژ ۵+ استفاده می کردند. سیم آن نارنجی می باشد.

اجزاء سازنده منبع تغذيه :

  • مبدل: كه ولتاژ را تغيير مي دهد.
  • يك سو كننده : جريان متناوب را به جريان مستقيم تبديل مي كند.
  • صافي يا پالايشگر : امواج را مي گيرد.

منبع تغذيه قبل از روشن شدن رايانه چند آزمايش انجام مي دهد، سپس در صورت صحيح بودن سيستم سيگنال را به مادربرد مي رساند. اين حالت حفظ مي شود و در صورتي كه به هر علتي از بين برود دستگاه ريست مي شود.

تناسب توان پاور با توجه به سخت افزار به کار برده شده

عموما این سوال برای ما پیش آمده که سیستم انتخابی ما چقدر مصرف می کند. قبل از پاسخ به این سوال، یک اصل را همیشه در نظر داشته باشید و آن این است که پاور به عنوان قلب سیستم شما، باید آخرین انتخاب سخت افزاری تان باشد. چرا که نوع قطعات انتخابی شما، موید میزان مصرفشان از پاور خواهد بود. عموم سخت افزارهای امروزی، به پاورهایی با توان حقیقی حداقل ۴۰۰ وات نیاز دارند و در مورد سخت افزارهای حرفه ای این رقم به صورت تصاعدی افزایش می یابد.

توان واقعی پاور

برخی شرکت ها پاورهای ۱۵۰ تا ۱۲۰ وات حقیقی خود را با درج اعداد و ارقام غیر حقیقی بر روی لیبل(۵۰۰ تا ۱۰۰۰۰ وات) به بازار عرضه می نمایند. Peak صرفا یک کلمه بازاری می باشد که البته توجیه فنی نیز دارد. مثلا عموم پاورها تا لحظه ای که Over Power Protection (اگر پروتکشن داشته باشند!!) آن ها فعال شود قادرند حدود ۳۰ تا ۷۰ درصد بالاتر از توان واقعی خود را تحمل کنند (ولتاژهای خروجی پاور در این شرایط، به صورت نامتعارفی نوسان پیدا می کند). آن هم در مدت زمانی کمتر از یک دقیقه! این موضوع (Peak) اصلا و ابدا نباید برای مصرف کننده ملاک انتخاب باشد

تفاوت بین توان اوج (Peak) و توان واقعی (Real) در چیست؟

توان واقعی (Real) به حداکثر توانی گفته می شود که یک منبع تغذیه به صورت مداوم قادر به تامین می باشد، در مقابل توان اوج (Peak) حداکثر توانی است که منبع تغذیه به مدت یک دقیقه در خروجی خود ارائه می دهد. معمولاً توانPeak در حدود 50% تا 70% از توانReal بیشتر می باشد.

عمر مفید پاور (MTBF)

همانطور که می دانید، برای هر وسیله الکترونیکی ، میانگین ساعت کارکرد در شرایط استاندارد در نظر گرفته می شود. در مورد پاور رایانه، نیز این قضیه بنابر طراحی و کیفیت قطعات داخلی آن ها ، بین ۲۰۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰۰ ساعت تخمین زده می شود. این مورد با قیمت پرداختی شما در هنگام خرید، رابطه ای مستقیم پیدا خواهد نمود. یعنی اگر شما یک پاور ۵۸۰ وات با MTBF: 100000 Hrsخریداری نمایید، ممکن است بابت آن مبلغ ۸۰ هزار تومان بپردازیدولی بابت یک پاور ۵۸۰ وات با MTBF:50000Hrs مبلغی معادل ۶۰ هزار تومان هزینه نمایید. بدیهی است که به نفع ما می باشد که یک پاور با MTBF بالاتر را خریداری نماییم، چرا که به ازای مبلغ محدود مابه التفاوت ریالی، آن پاور دو برابر عمر خواهد نمود. (البته در شرایط کاری استاندارد و برابر)

اهمیت ولتاژ خروجی 5 ولت (stand by)

یکی از خروجی های اصلی پاور شما 5ولت می باشد که به محض اتصال پاور به برق شهر این خروجی فعال خواهد شد. بنابراین در حالتی که تمامی شاخه های خروجی ولتاژ پاور، غیر فعال می باشند این شاخه فعال می باشد این شاخه فعال می باشد و به صورت یک منبع انرژی برای شروع به کار سیستم عمل می کند که از آن در عملکردهایی نظیر Wake-up-LAN ، Wake-up-Modem و… استفاده می گردد. در نتیجه حتی در زمانی که رایانه شما خاموش است منبع تغذیه در حالت فعالیت می باشد، از این رو بهتر است در هنگام عدم استفاده طولانی مدت، کلید پشت پاور را خاموش نمایید. همچنین توصیه می شود در حالتی که از تعداد بالای قطعات بیرون (External Device) با پل ارتباطی USB در سیستم خود بهره می برید، منبع تغذیه ای انتخاب نمایید که میزان تحمل آمپراژ آن در این شاخه، بالاتر از 3A باشد.

استفاده از منبع تغذیه غیر استاندارد چه مشکلاتی را برای سیستم ایجاد می کند؟

  1. هنگ کردن سیستم(System Hanging)
  2. بالا نیامدن سیستم(Random Boot)
  3. سوختن پاور که منجر به سوختن سایر قطعات از قبیل CPU , هارد , کارت گرافیک و ... می شود.
  4. Resetشدن سیستم
  5. گرم شدن کابل های پاور به جهت غیر استاندارد بودن آنها
  6. پایین آمدن راندمان

علی مرادی
علی مرادی

متخصص سرویس های مایکروسافت و سخت افزار

Mcitp 2008. Hardware Reparing.A+ Hardware.Wireless Security _DBA.Crisis Management.Marketing.ISO 10002

نظرات